12 rad zdrowego żywienia
BCM
11 lutego 2024
Nie, nie chodzi o przepisy. Choć dwunastka w tytule nawiązuje do liczby potraw, które przygotowujemy na wigilijną wieczerzę, rady dotyczą tego, jak nie tylko smacznie, ale również zdrowo przeżyć święta, rodzinne uroczystości, przygotować kulinarnie spotkania ze znajomymi. I jak zaplanować zakupy produktów żywnościowych, żeby się nie przejadać i nie wyrzucać jedzenia.
Oczywiście nie chodzi o to, żeby podczas takich spotkań cierpieć, odmawiać sobie smakołyków. Nie, takie chwile są po to, żeby się nimi cieszyć, także przy stole. Jak to zrobić, a jednocześnie nie przytyć radzi Jolanta Krzyżanowska, dietetyk ze Szpitala Zakonu Bonifratrów w Łodzi.
- Zaplanuj zakupy – nie chodzi o rozpisywanie wszystkiego do ostatniej kropki, ale o zastanowienie się, ile osób jest (będzie) w domu podczas rodzinnej uroczystości, co kto lubi, czy organizujesz jakieś spotkanie w gronie swoich rówieśników. Wcześniejsze zaplanowanie menu uchroni przed nadmierną ilością pozostałości. Kup zawsze wszystkiego 10 procent mniej niż wynika z wyliczeń (na przykład: nieduża porcja surowego mięsa, ryby, która wystarczy dla jednej osoby to 100 g).
- Postaw na jakość, a nie na ilość potraw. Już robiąc zakupy, zwracaj uwagę na skład produktów i nie sugeruj się reklamą czy sloganami na etykietach produktów, które masz zamiar kupić. Nie kupuj tych, których głównym składnikiem jest cukier, w których jest dużo utwardzonych tłuszczów, w których jest bardzo dużo dodatków oznaczonych symbolem E. Dodatki do żywności często powodują bóle głowy, alergie czy katar sienny. Do sałatek i surówek, zamiast sosów na bazie śmietany lub majonezu, dodaj sos na bazie wysokiej jakości nierafinowanych olejów, bogatych w kwasy tłuszczowe omega-3 lub oliwy z oliwek.
- Postaw na stół mniejsze talerze – zmieszczą się na nich mniejsze porcje jedzenia. Zwykle w święta jest do spróbowania tak dużo potraw, że nikt nie będzie głodny.
- Nie odmawiaj sobie ulubionych potraw, smakołyków, ale delektuj się nimi z umiarem. Pamiętaj o zasadzie, że drugi kęs i następne smakują tak jak pierwszy.
- Jedz powoli. Im szybciej jesz, tym większe porcje potraw nałożysz sobie na talerz. Między kolejnymi potrawami, daniami warto robić przerwy.
- Na rodzinne przyjęcie nie idź bardzo głodny. Także podczas takich uroczystości i spotkań obowiązują zasady racjonalnego odżywiania. Jeśli na przykład jesteśmy zaproszeni na kolację, w domu powinno się zjeść śniadanie i skromny obiad.
- Z suto zastawionego stołu przede wszystkim wybieraj potrawy, które mają wysoką wartość odżywczą a mało kalorii, na przykład dostarczają wielu witamin i składników mineralnych (warzywa, ryby, owoce morza, owoce głównie te o fioletowej i czerwonej barwie). Ograniczaj lub zrezygnuj z potraw bogatych w skrobię (z kluseczek, makaronu, pieczywa, ziemniaków).
- Unikaj potraw smażonych. Zamiast klasycznej smażonej ryby, przygotuj ją w wersji sauté (bez panierki). Dotyczy to również drobiu i innych gatunków mięsa. Także odgrzewając potrawy, na przykład pierogi, lepiej podgrzać je na parze, niż podsmażyć na tłuszczu na patelni. Będzie i smaczniej, i zdrowiej.
- Alkohol pobudza apetyt. Dlatego zrezygnuj z mocnych trunków lub zdecydowanie je ogranicz. Do obiadu można wypić lampkę wytrawnego lub półwytrawnego wina.
- Pamiętaj o piciu wody. Unikaj natomiast soków z kartonu czy kompotów dosładzanych cukrem.
- Staraj się jak najwięcej ruszać. Wybierz się z rodziną na spacer. Z przyjęcia rodzinnego rozważ powrót do domu pieszo. Aktywność fizyczna przyspiesza trawienie i poprawia samopoczucie.
- Jeśli jednak przesadziłeś z jedzeniem, boli cię brzuch, napij się gorącej gorzkiej herbaty, naparu z rumianku, mięty lub werbeny. Warto wiedzieć, że na objawy związane z przejedzeniem znakomicie działa ciepły wigilijny kompot z owocowego suszu. Dobrze jest się wspomóc roślinnymi aptecznymi środkami żółciopędnymi z ostropestu lub karczocha. Dobrym „lekarstwem” jest też oczywiście ruch, wstanie od świątecznego stołu, dłuższy spacer, który poprawia krążenie i metabolizm w całym organizmie.