PRP – osocze bogatopłytkowe

Osocze bogatopłytkowe poprawia naturalną zdolność organizmu do samouzdrawiania i służy do poprawy gojenia oraz skrócenia czasu regeneracji po ostrych i przewlekłych uszkodzeniach tkanek miękkich. Ta technika leczenia jest stosunkowo od niedawna stosowana w leczeniu problemów mięśniowo-szkieletowych, ale szybko zyskuje popularność ze względu na bardzo dobre wyniki. PRP, osocze bogatopłytkowe z powodzeniem stosowane jest w schorzeniach takich jak: łokieć tenisisty, łokieć golfisty, zapalenie rozcięgna podeszwowego, tendinopatia ścięgna Achillesa i innych. Płytki krwi są składnikami krwi, których główną funkcją jest udział w procesie krzepnięcia krwi np.: podczas zranienia. Oprócz czynników krzepnięcia, płytki krwi uwalniają tzw. czynniki wzrostu, które pomagają w rozpoczęciu naturalnego procesu gojenia.

Iniekcja PRP w miejscu uszkodzenia w układzie mięśniowo-szkieletowym stymuluje naturalne procesy gojenia i przyspiesza je. Jest to szczególnie ważne w rejonach słabo ukrwionych (jak np.: ścięgna), osocze bogatopłytkowe umożliwia to bardziej efektywne dostarczenie niezbędnych substancji do samouleczenia się tkanki. Inne dostępne metody leczenia przewlekłych problemów ze ścięgnami, niekoniecznie poprawiają zdolność ścięgna do gojenia, w taki sam sposób jak PRP. Ponadto zastrzyki PRP pozbawione są wielu potencjalnych skutków ubocznych, które mogą wystąpić po zastrzykach ze steroidami lub długotrwałym stosowaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).

Osocze bogatopłytkowe PRP – jak przygotować się do zabiegu?

Zabieg wstrzyknięcia osocza bogatopłytkowego nie wymaga od pacjenta specjalnego przygotowania, jednak specjalista zawsze uprzedza podopiecznych o konieczności przerwania farmakoterapii przebiegającej z przyjmowaniem leków, które mogłyby zaburzać krzepnięcie krwi, na przykład niesteroidowych leków przeciwzapalnych (Ibuprofen czy Diklofenak) najmniej kilka dni przed planowanym terminem zabiegu – zarówno w formie tabletek, jak i zastosowania miejscowego. Przygotowanie może obejmować także odpowiednie nawodnienie organizmu przed zabiegiem – pić około 2-3 litrów płynów oraz zrezygnować ze spożywania alkoholu na dzień przed i w dniu przeprowadzenia procedury.

Osocze bogatopłytkowe efekty i leczenie

Osocze bogatopłytkowe podaje się poprzez wstrzyknięcie. Sam proces dzieli dzieli się na dwa etapy: przygotowanie osocza bogatopłytkowego do wstrzyknięcia, a następnie wstrzyknięcie w pożądany obszar. Najpierw krew jest pobierana, a następnie umieszczana w maszynie zwanej wirówką. Wirówka rozdziela ją na warstwy, dzięki czemu możliwe jest pobranie warstwy zawierającej PRP.

Po pobraniu krwi i odpowiedniej obróbce PRP osocze bogatopłytkowe jest gotowe. Wstrzyknięcie można wykonać nawet 30 minut później. Lekarz może pomóc sobie sondą USG w celu umieszczenia igły bezpośrednio w pożądanym obszarze. Nie ma konieczności znieczulenia ogólnego.

Zabieg PRP – co może pójść nie tak?

Było bardzo niewiele doniesień na temat powikłań lub działań niepożądanych. Ilekroć podawana jest jakakolwiek iniekcja, zawsze istnieje ryzyko infekcji. Niewielka liczba pacjentów zgłaszała zwiększony ból, zaczerwienienie i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia, ale dolegliwości te nie trwały długo. Trzeba pamiętać, iż materiał, który jest wstrzykiwany podczas zabiegu (osocze bogatopłytkowe) to w większości zawartość krwi pacjenta, stąd nie ma obaw o przeniesienie bakterii lub wirusów (np. HIV). W przypadku innych rodzajów leczenia iniekcyjnego w miejscu wstrzyknięcia może pojawić się blizna i zwapnienie. Dotychczas nie odnotowano tego przy zastrzykach z PRP, ale teoretycznie jest to możliwe. Reakcje alergiczne są możliwe, ale rzadkie i wiążą się raczej z ewentualnym podaniem środka znieczulenia miejscowego. Najgorsze, co może się przydarzyć to penetracja igły przez naczynie krwionośne lub nerw, lecz przy użyciu wizualizacji USG ryzyko jest bardzo małe.

Co dzieje się po zabiegu PRP?

Bezpośrednio po zabiegu pacjentem opiekuje się personel medyczny. Może wystąpić pewien dyskomfort w obszarze zastrzyku, który może trwać od kilku dni do tygodnia. W rzeczywistości czasami może się wydawać, że po zabiegu jest gorzej niż przed. To dlatego, że właśnie została pobudzona miejscowa reakcja zapalna. Natomiast zazwyczaj ewentualne pogorszenie objawów nie trwa długo.

Po powrocie do domu można obłożyć lodem obszar, w którym wstrzyknięto lek, unieść nogę lub rękę i ograniczyć aktywność tak aby czuć się komfortowo. Zalecenia zmniejszenia aktywności różnią się zależnie od okolicy poddanej procedurze. Nie zaleca się używania leków przeciwzapalnych (zarówno na tydzień przed zabiegiem jak i około 4 tygodnie po) ponieważ może to niwelować pozytywny wpływ leczenia.

Osocze bogatopłytkowe pozwala na szybki powrót do zdrowia. Jest to wypadkowa wielu czynników, również niezależnych od jakichkolwiek działań zarówno ze strony pacjenta jak i lekarza, natomiast PRP niekiedy pozwala wrócić do pełni sprawności w czasie o połowę krótszym, bez skutków ubocznych takich jak blizny lub zrosty.

Zalecenia po podaniu osocza bogatopłytkowego

Aby zabieg podania PRP mógł zapewnić maksymalne korzyści, warto przestrzegać po jego przeprowadzeniu kilku zaleceń, które mogą wpłynąć na ostateczne efekty pozabiegowe. Pacjenci powinni zrezygnować z ekspozycji na wysoką temperaturę na kilka dni po procedurze (unikać sauny i gorących kąpieli). Wskazane jest również nieuprawianie intensywnych aktywności fizycznych i wysiłku oraz tymczasowe prowadzenie oszczędnego trybu życia, uwzględniające unikanie przeciążenia kończyny poddanej zabiegowi. Co ważne, konieczne jest niestosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych w żadnej postaci przez kilka tygodni od daty przeprowadzonego zabiegu oraz unikanie dużych ilości alkoholu przez okres co najmniej 14 dni od procedury. Ze względu na fakt, że PRP jest podawane w formie zastrzyku, pacjent powinien dbać o higienę miejsca iniekcji, aby zapobiec wystąpieniu infekcji. W niektórych przypadkach specjalista po pewnym czasie od zabiegu może zalecić konieczność podjęcia rehabilitacji ruchowej – terapia łączona może wówczas zapewnić najlepsze efekty.

Osocze bogatopłytkowe – przeciwwskazania do zabiegu

Choć zabieg podania PRP jest bezpieczny i zapewnia szereg korzyści, nie u wszystkich będzie on zalecany, a przeciwwskazania obejmują m.in.:

• małopłytkowość,
• niestabilność hemodynamiczną,
• sepsę,
• zakażenie skóry lub problemy skórne w miejscu podania zastrzyku z PRP,
• choroby autoimmunologiczne, ostrą przewlekłą infekcję,
• niewydolność wątroby, nieprawidłowe funkcjonowanie wątroby,
• choroby wirusowe,
• nowotwór.

Osocze bogatopłytkowe w ortopedii – co jeszcze warto wiedzieć?

• Pełne efekty leczenia poszczególnych elementów narządu ruchu za pomocą PRP mogą ujawnić się dopiero po kilku tygodniach od przeprowadzenia procedury, jednak mają one charakter długoterminowy.
• Liczne badania kliniczne odpisane w literaturze wykazały, że osocze bogatopłytkowe przynosi korzystne efekty w leczeniu różnych chorób układu mięśniowo-szkieletowego, w tym choroby zwyrodnieniowej stawów (na przykład kolan).
• Główną zaletą metody jest autologiczny charakter osocza (wstrzykiwany materiał pochodzi od jednego pacjenta), co istotnie redukuje ryzyko wystąpienia skutków ubocznych i powikłań; ponadto zabieg jest małoinwazyjny, bezpieczny i wykazuje wysoką skuteczność.
• Osocze bogatopłytkowe można także bezpiecznie stosować w procesie leczenia trudno gojących się ran.

W Szpitalu Zakonu Bonifratrów zabieg PRP wykonuje zespół specjalistów w dziedzinie ortopedii i traumatologii:

• lek. Stanisław Szymanik – Kierownik Oddziału Diagnostyczno-Leczniczego
• lek. Michał Latos
  
• lek. Michał Starmach