Zwężenie tętnicy szyjnej
BCM
13 listopada 2023
Z wężenie tętnicy szyjnej wewnętrznej jest chorobą przewlekłą o postępującym przebiegu i poważnych powikłaniach. Istotą schorzenia jest stopniowe ograniczanie światła przepływu w głównej tętnicy doprowadzającej krew do mózgu. Przebieg schorzenia może być bezobjawowy lub objawowy. Najgroźniejszym powikłaniem jest udar mózgu. Epizody niedokrwienia centralnego systemu nerwowego mają zwykle nagły i gwałtownie manifestujący się przebieg. Często skutkują trwałym kalectwem.
Zwężenie tętnicy szyjnej – jakie są przyczyny?
W ponad 90% przypadków przyczyną zwężenia jest miażdżyca zarostowa tętnic. Do rzadszych przyczyn można zaliczyć radioterapię, zapalenie naczyń, rozwarstwienie lub dysplazję włóknisto-mięśniową. W przypadku miażdżycy zasadnicze czynniki ryzyka to palenie tytoniu, zaburzenia gospodarki lipidowej (hipercholesterolemia), nadciśnienie tętnicze oraz cukrzyca.
Objawy
Objawowe zwężenie tętnicy szyjnej oznacza wystąpienie ubytków neurologicznych w postaci przemijającego niedokrwienia (TIA) lub udaru w ciągu ostatnich 6 miesięcy. Zaliczamy do nich niedowłady, porażenia i zaburzenia czucia po stronie przeciwnej do zwężenia oraz zaburzenia mowy, jeśli zwężona jest tętnica po stronie półkuli dominującej. Zaburzenia widzenia występują po stronie zwężenia.
Zwężenie tętnicy szyjnej diagnoza
Niekiedy, w okolicy kąta żuchwy, można stwierdzić szmer nad tętnicą szyjną. Powstaje on przy zwężeniach ponad 50% światła. Przy zwężeniach >90% lub niedrożności zwykle szmeru nie słychać. Potwierdzeniu i określeniu stopnia zwężenia służy badanie USG z kolorowym dopplerem. W części przypadków pomocne jest uzupełnienie diagnostyki obrazowej o badanie angiografii metodą tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego.
Leczenie
Zachowawcze składa się z eliminacji czynników ryzyka (rzucenie palenia, leczenie hiperlipidemii, nadciśnienia tętniczego oraz cukrzycy) i stosowania leków antyagregacyjnych (leki przeciwpłytkowe). Pacjenci objawowi lub ze zwężeniem światła tętnicy przynajmniej w 70% kwalifikowani są do leczenia inwazyjnego. Klasyczny zabieg chirurgiczny polega na usunięciu blaszki miażdżycowej (endaterektomia) oraz poszerzeniu (najczęściej przy użyciu łatki naczyniowej) tętnicy szyjnej wewnętrznej. Alternatywą jest leczenie małoinwazyjne polegające na wszczepieniu stentu naczyniowego. Wybór metody leczenia uzależniony jest najczęściej od doświadczenia ośrodka.
Rodzaj operacji
Podczas zabiegu wewnątrznaczyniowego, dzięki zastosowaniu zróżnicowanych cewników forsuje się zmianę miażdżycową. W związku z ryzykiem udaru jako powikłania zabiegu implantacja stentu poprzedzona zostaje założeniem systemu do neuroprotekcji. Ma on wygląd koszyczka, na którym powinien zatrzymywać się potencjalny materiał zatorowy przemieszczający się z prądem krwi do mózgu. Po rozłożeniu stentu i doprężeniu go balonem system jest składany i usuwany na zewnątrz. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym z dostępu w pachwinie.
Okres pooperacyjny
Pacjenci z reguły wypisywani są do domu w drugiej dobie po zabiegu z zaleceniem przyjmowania odpowiednich leków, zmiany trybu życia oraz kontroli w Poradni Chorób Naczyń.
W Szpitalu Zakonu Bonifratrów zabiegi wewnątrznaczyniowe wykonują lekarze z Wojewódzkiego Oddziału Chirurgii Naczyń i Angiologii.