Jakie procedury wykonywane są u noworodka po urodzeniu?

Logo Bonifraterskiego Centrum Medycznego.

BCM

26 marca 2024

Zdjęcie noworodka w inkubatorze.

W naszym szpitalu zdrowe noworodki przebywają z matkami we wspólnych pokojach w systemie matka z dzieckiem (rooming-in). Dla prawidłowej adaptacji noworodka, udanego karmienia piersią ważne jest, aby noworodek przebywał cały czas z matką i nie był od niej oddzielany na dłużej niż 30 – 60 min.

Procedury wykonywane w oddziale noworodków u każdego noworodka:

Zabieg Credego – zabieg wykonywany u noworodka bezpośrednio po urodzeniu, polegający na podaniu do worka spojówkowego każdego oka maści zapobiegającej zakażeniu spojówek dwoinkami rzeżączki. Ogranicza to możliwość poważnej infekcji mogącej prowadzić nawet do ślepoty dziecka. Zabieg ten jest niebolesny i bezpieczny dla dziecka.

Podanie witaminy K – U noworodków i niemowląt do końca trzeciego miesiąca życia zbyt mała ilość witaminy K może w powodować wystąpienie krwawień. Wszystkie noworodki powinny otrzymać witaminę K w pierwszej dobie po porodzie. Najpewniejszym sposobem zabezpieczenia dziecka jest podanie witaminy K domięśniowo, ponieważ w przypadku podania witaminy K doustnie nie ma pewności jaka dawka została wchłonięta w jelicie noworodka. W przypadku podania witaminy K doustnie istnieje konieczność podawania kolejnych dawek, w przypadku podania domięśniowego wystarczy pojedyncza dawka. Większość krajów europejskich i USA zalecają podanie po urodzeniu noworodkowi witaminy K domięśniowo.

Chcę wiedzieć więcej o podaniu witaminy K

Szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW B) – to WZW B czyli tzw. żółtaczka wszczepienna lub żółtaczka zakaźna typu B, jest najczęstszą wirusową chorobą wątroby. Wirus atakuje komórki wątrobowe, uszkadzając je. Oprócz wątroby infekcja może zaatakować inne narządy, głównie nerki. U dzieci większość ostrych wirusowych zapaleń wątroby przebiega bez widocznego zażółcenia skóry. U niektórych chorych na WZW B wirus pozostaje w organizmie, powodując przewlekły stan zapalny, w wyniku którego może dojść do trwałego uszkodzenia wątroby lub rozwoju raka wątroby. W przypadku noworodków i młodych niemowląt prawdopodobieństwo rozwoju przewlekłej infekcji sięga 90%. Najlepszym sposobem ochrony noworodka przed zakażeniem wirusem zapalenia wątroby typu B jest zaszczepienie go. Pierwszą dawkę szczepionki przeciwko WZW dziecko powinno otrzymać w ciągu 24 godzin od porodu. Szczepionka ta jest bezpieczna i skuteczna. Noworodek może być zaszczepiony szczepionką bezpłatną lub szczepionką własną dostarczoną przez rodziców (pod warunkiem właściwej dawki i odpowiednich warunków dostarczenia szczepionki).

Chcę wiedzieć więcej o szczepieniu przeciwko WZW B

Szczepienie przeciwko gruźlicy (BCG) – Gruźlica jest ciężką chorobą bakteryjną głównie płuc, ale może zaatakować inne narządy, czasami jednocześnie z infekcją płucną. Zakażenie rozprzestrzenia się głównie drogą kropelkową (czyli w trakcie kaszlu). Dzieci, najczęściej zarażają się od nieświadomych swojej choroby, rzadko kaszlących dorosłych, wydalających prątki gruźlicy w ślinie. W Polsce roczna liczba zachorowań na gruźlicę jest niewielka, chorują głównie dorośli, a dzięki profilaktycznym szczepieniom noworodków choroba rzadko występuje u dzieci. Ryzyko zachorowania nie jest duże, ale w przypadku zachorowania małego niemowlęcia, choroba najczęściej przyjmuje postać rozsianej gruźlicy płuc i jest śmiertelna. Najprostszym sposobem zapobiegania chorobie jest szczepienie noworodka przeciwko gruźlicy przed wypisem z oddziału noworodków. Szczepionka ta określana jest nazwą BCG. W jej skład wchodzi żywy prątek bydlęcy, tak zmieniony, by nie powodował choroby u szczepionego dziecka. Szczepionka podawana jest zdrowemu noworodkowi po zakwalifikowaniu do szczepienia przez lekarza i jest bezpieczna. Jedna dawka szczepionki zapewnia ochronę przed najcięższymi postaciami gruźlicy i w dużym stopniu zapobiega jakiemukolwiek zachorowaniu. Ochrona utrzymuje się przez około 15 – 20 lat, a kolejne dawki nie mają wpływu na skuteczność szczepienia, dlatego nie wykonuje się szczepień przypominających.

Chcę wiedzieć więcej o szczepieniu przeciwko gruźlicy (BCG)

Pomiary wymiarów ciała – wykonywane są kiedy noworodek przyjmowany jest do oddziału noworodków po zakończeniu pierwszego kontaktu z rodzicem.

Pierwsza kąpiel noworodka – wykonywana jest 6 – 24 godzin od urodzenia, za wyjątkiem przypadków, kiedy ze wskazań medycznych konieczna jest kąpiel wcześniej. Jeśli rodzice nie życzą sobie aby noworodek był kąpany, uwzględniamy życzenie rodziców.

Badanie lekarskie – Po urodzeniu noworodki codziennie badane są przez lekarza, w obecności rodzica dziecka, aby ocenić czy adaptacja noworodka do samodzielnego życia odbywa się prawidłowo.

Karmienie noworodka – w oddziale noworodków naszego szpitala dzieci karmione są przez mamy piersią. Noworodki dokarmiane są w razie uzasadnionej medycznie konieczności.

Badanie słuchu metodą otoemisji – Badania słuchu u noworodków odbywają się w ramach Programu Powszechnych Przesiewowych Badań Słuchu u Noworodków, realizowanego dzięki Fundacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Badanie polega na umocowaniu w przewodzie słuchowym miękkiej jednorazowej końcówki czujnika urządzenia pomiarowego. Urządzenie generuje delikatne, ciche dźwięki, które podawane są do ucha dziecka. Fala dźwiękowa dociera do ucha wewnętrznego gdzie generuje odpowiedź przesyłaną zwrotnie do urządzenia pomiarowego. Dziecko, którego wynik badania słuchu jest prawidłowy, otrzymuje NIEBIESKI CERTYFIKAT, który zostanie wklejony do Książeczki Zdrowia Dziecka.

Dodatkowe informacje na temat Programu Powszechnych Przesiewowych Badań Słuchu u Noworodków oraz badania otoemisji

Testy przesiewowe – Krew do testów przesiewowych w kierunku fenyloketonurii, hypotyreozy, mukowiscydozy, SMA, wrodzonego przerostu nadnerczy oraz 21 najczęściej występujących w Polsce wad metabolizmu pobierana jest po upływie co najmniej 48 godzin od narodzin. Badanie polega na pobraniu niewielkiej ilości krwi po nakłuciu bocznej powierzchni pięty noworodka lub z żyły (w przypadku konieczności pobrania innych badań). Krew pobierana jest na 2 bibuły testowe. Po pobraniu krew na bibule wysycha i w tej formie bibuły wysyłane są do Pracowni Badań Przesiewowych w Katowicach i do Pracowni Badań Przesiewowych w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie. Mamy w trakcie pobytu w oddziale otrzymują osobną pisemną informację (ulotkę) na temat badań przesiewowych.

Dodatkowe informacje na temat badań przesiewowych

W przypadku konieczności wykonania innych procedur matka dziecka informowana jest na bieżąco, przez lekarza oddziału noworodków, o planowanych procedurach medycznych.