Przepuklina pachwinowa

Przepuklina pachwinowa – przyczyny

Przepuklina pachwinowa może mieć kilka przyczyn. Można podzielić je na zależne i niezależne od pacjenta. Do przyczyn niezależnych od pacjenta zaliczamy predyspozycje genetyczne, jakość kolagenu będącego głównym składnikiem tkanki łącznej nadającej wytrzymałość ścianie jamy brzusznej, stosunkowi kolagenu typu I do typu III. Do przyczyn zależnych od pacjenta zalicza się przewlekłe zwiększone ciśnienie w jamie brzusznej spowodowane m.in. ciężką pracą fizyczną, podnoszeniem ciężarów, uporczywym kaszlem (stąd przepukliny częstsze są u astmatyków). Niekiedy przepuklina pachwinowa rozwija się także u chorych nieobciążonych wyżej wymienionymi czynnikami ryzyka.

Do innych czynników ryzyka, które przyczyniają się do rozwoju przepukliny pachwinowej zalicza się:

• przedwczesny poród i niska masa urodzeniowa – przepukliny pachwinowe występują częściej u dzieci urodzonych przedwcześnie lub z niską masą urodzeniową, niż u niemowląt o prawidłowych parametrach,
• predyspozycje genetyczne – ryzyko wystąpienia przepukliny zwiększa się w przypadku historii rodzinnej, gdy u bliskich krewnych występuje problem przepukliny pachwinowej,
• podeszły wiek – mięśnie ulegają osłabieniu wraz z wiekiem,
• przewlekłe zatwardzenie – zaparcia powodują wysiłek oraz naprężenia podczas wypróżnień, zwiększając ryzyko przepukliny,
• ciążę – ciąża może osłabić mięśnie brzucha i spowodować zwiększone ciśnienie w jamie brzusznej,
• płeć męską – mężczyźni są znacznie bardziej narażeni na rozwój przepukliny pachwinowej niż kobiety,
• przepuklina pachwinowa w przeszłości – nawet jeśli poprzednia przepuklina wystąpiła w dzieciństwie i została zoperowana, wciąż istnieje stosunkowo duże ryzyko rozwoju kolejnej.

Przepuklina pachwinowa – objawy

Jak wygląda przepuklina pachwinowa? Przepuklina pachwinowa objawia się najczęściej przez zauważalny guzek, uwypuklenie, wybrzuszenie w okolicy pachwiny, które pojawia się i znika. Dodatkowo przepuklinie może towarzyszyć ból lub dyskomfort o charakterze pieczenia, uczucia pociągania czy delikatnego kłucia. Najczęściej ból ten pojawia się przy wysiłku, długim staniu lub chodzeniu. Pacjenci często zadają pytania: Jak długo można chodzić z przepukliną pachwinową? Odpowiadamy: tak długo dopóki nie pójdzie się z nią do lekarza, ponieważ groźnym powikłaniem przepukliny pachwinowej jest uwięźnięcie przepukliny, czyli sytuacja, w której zawartość przepukliny blokuje się w kanale, przestaje być ruchoma. Powoduje to obrzęk, zaburzenia ukrwienia, a w najgorszym przypadku doprowadza do martwicy i perforacji ściany jelita będącego zawartością przepukliny. Jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia wymagający pilnej interwencji chirurgicznej. Między innymi z tego powodu preferowaną metodą leczenia jest operacja na wczesnym etapie rozwoju przepukliny, aby zapobiec występowaniu tych ciężkich i groźnych powikłań.

Diagnoza

Przepuklina pachwinowa wymaga zdiagnozowania przez zebranie dokładnego wywiadu lekarskiego oraz precyzyjne badanie fizykalne, które przeprowadza się w pozycji stojącej. Lekarz ocenia pachwinę, mosznę i kanał pachwinowy poprzez badanie palpacyjne. Ponadto pacjent proszony jest o zakasłanie oraz poddawany jest próbie Valsalvy – musi wydmuchiwać powietrze przy zamkniętych ustach i zaciśniętych skrzydełkach nosa. Dochodzi wówczas do zwiększenia się ciśnienia w jamie brzusznej, umożliwiając lekarzowi wyczucie ewentualnego wypuklenia.

W przypadku, gdy badanie fizykalne jest niewystarczające do postawienia jednoznacznej diagnozy, konieczne jest wykonanie badań dodatkowych, np. badania USG, tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego. Co ważne, metody te pozwalają nie tylko na wykrycie przepukliny pachwinowej, ale również pozwalają na detekcję obecności innych nieprawidłowości w obrębie jamy brzusznej.

Przepuklina pachwinowa u dzieci

Przepukliny pachwinowe u noworodków i dzieci wynikają z osłabienia ściany brzucha, które zwykle występuje od urodzenia. Czasami przepuklina będzie widoczna tylko wtedy, gdy niemowlę płacze, kaszle lub napina się podczas wypróżnień. Inne objawy mogą obejmować stan rozdrażnienia oraz brak lub mniejszy apetyt niż dotychczas. Z kolei u starszych dzieci przepuklina może być bardziej widoczna, zwłaszcza podczas napinania.

Przepuklina pachwinowa – leczenie

Leczenie polega na operacyjnym odprowadzeniu przepukliny z powrotem do jamy brzusznej oraz wzmocnieniu ściany jamy brzusznej, aby zapobiec nawrotowi przepukliny. Wzmocnienie to wykonuje się nie tylko zeszywając miejsca ubytku, ale także implantując specjalną siatkę wzmacniającą ścianę i zmniejszającą możliwość nawrotu przepukliny. Siatka ta zbudowana jest z materiału w pełni biokompatybilnego, nie wywołującego odrzucania przez organizm pacjenta.

Przepuklina pachwinowa – jak jej zapobiec?

Choć wrodzonej wadzie anatomicznej, która zwiększa ryzyko wystąpienia przepukliny pachwinowej, nie da się zapobiec, można zmniejszyć obciążenie mięśni i tkanek brzucha zwiększających prawdopodobieństwo nieprawidłowości tego rodzaju poprzez:

• utrzymywanie optymalnej masy ciała,
• odpowiednie odżywianie, uwzględnianie w diecie produktów bogatych w błonnik (owoce, warzywa i produkty pełnoziarniste), który pomaga zapobiegać zaparciom i wspiera perystaltykę jelit,
• zachowywanie szczególnej ostrożności podczas podnoszenia ciężkich przedmiotów, utrzymywanie ergonomicznej postawy podczas dźwigania,
• zrezygnowanie z palenia papierosów – oprócz tego, że palenie zwiększa ryzyko wystąpienia wielu poważnych chorób, często powoduje także przewlekły kaszel, który w dłuższej perspektywie może prowadzić do wystąpienia przepukliny pachwinowej lub jej zaostrzenia.

Rodzaj operacji

Zabieg ten można wykonać zarówno metodą klasyczną (tzw. metoda Lichtensteina) z niewielkim, ok 8 cm cięciem w pachwinie – jest to miejsce, które bardzo łatwo ukryć pod bielizną – praktycznie niewidoczne. Alternatywną metodą jest zabieg laparoskopowy, który jest nieco bardziej skomplikowany technicznie. Jest to metoda z wyboru u pacjentów, którzy już wcześniej byli poddani operacji metodą Lichtensteina. W tym przypadku zamiast blizny w pachwinie pacjent ma 3 lub 4 małe (ok 1cm) nacięcia na powłokach jamy brzusznej, przez które wprowadzane są narzędzia laparoskopowe.

Okres pooperacyjny

Przepuklina pachwinowa w większości przypadków wymaga operacji i jest to procedura jednodniowa. Oznacza to, że pacjent przyjmowany jest na Oddział w dniu zabiegu w godzinach wczesnoporannych, tego samego dnia jest operowany, a na wieczór wypisywany do domu, a wychodzi o własnych siłach, praktycznie w pełni sprawny. W niektórych przypadkach pacjent pozostaje w szpitalu na jedną noc do obserwacji.

Okres rekonwalescencji trwa około miesiąca i ważne jest, aby unikać dużego wysiłku fizycznego w tym czasie. Dźwiganie ciężkich przedmiotów jest przeciwwskazane. Należy zaznaczyć, że w tym okresie pacjent jest w pełni sprawny i poza unikaniem ciężkiego wysiłku fizycznego może podejmować normalne codzienne czynności.

Przepuklina pachwinowa w Szpitalu Zakonu Bonifratrów operowana jest przez lekarzy z Oddziału Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej.