Informacja dla przyszłych rodziców pacjenta oddziału neonatologicznego

Przyjęcie do szpitala

Pacjentka zgłaszająca się do porodu proszona jest o wypełnienie i podpisanie wielu dokumentów. Większość z nich dotyczy hospitalizacji pacjentki. W trakcie pobytu w szpitalu pacjentka rodzi dziecko, które w momencie urodzenia staje się odrębnym, pełnoprawnym pacjentem. Oznacza to, że dla tego pacjenta podobnie jak dla jego mamy, konieczna jest wyrażona na piśmie zgoda na badania oraz niezbędne czynności  diagnostyczne i lecznicze wykonywane u noworodka po urodzeniu. Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z informacjami na temat procedur wykonywanych u noworodka po urodzeniu. Dowiedz się więcej o procedurach.

W chwili przyjęcia do szpitala pacjentka proszona jest o zapoznanie się i podpisanie dokumentu „Karta zgód i oświadczeń dotycząca pacjenta Oddziału Noworodkowego” oraz „Wywiad położniczy przed szczepieniem noworodka w pierwszych dniach życia”. Zachęcamy do wcześniejszego zapoznania się z dokumentami i zawartymi w nich informacjami. Sprawdź kartę zgód i oświadczeń i wywiad położniczy przed szczepieniem.

Dlaczego jest to konieczne

Zgoda rodziców dotyczy:

• czynności, wykonywanych u noworodka po urodzeniu: ocena noworodka w skali Apgar, osuszenie i zabezpieczenie przed utratą ciepła,  wykonanie podstawowych pomiarów wymiarów ciała
• w razie konieczności zabiegów ratujących życie.
• czynności wykonywanych u dziecka w trakcie pobytu w oddziale : zabiegów pielęgnacyjnych i badań, w tym również kąpieli noworodka i zabiegu Credego.

Jeśli więc rodzice nie chcą aby dziecko miało wykonany zabieg Credego lub było kąpane muszą wpisać to zastrzeżenie w uwagach do zgody. Jeśli rodzice dziecka nie podpiszą zgody na hospitalizację i związane z nią podstawowe czynności, to dziecko nie może być badane i pielęgnowane przez personel medyczny.

Dlaczego karta zgód i oświadczeń a nie plan porodu czy własne oświadczenia rodziców ?

Karta stanowi dokument wewnętrzny szpitala, została tak zaprojektowana, aby umożliwiała jednoznaczne zidentyfikowanie matki i dziecka. Dodatkowo taka forma umożliwia szybkie sprawdzenie przez personel zakresu zgód rodziców, aby ograniczyć możliwość omyłkowego wykonania procedury, na którą rodzice nie wyrazili zgody.

Uprzejmie informujemy, że szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby (WZW B) i gruźlicy (BCG) są w Polsce obowiązkowe (Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. O zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi). Jeśli rodzice nie wyrażają zgody na szczepienie ich dziecka, po rozmowie z lekarzem neonatologiem zostaną poproszeni o podpisanie osobnego oświadczenia potwierdzającego ich decyzję. Zgodnie z obowiązującymi przepisami szpital zobowiązany jest zawiadomić Powiatowego Inspektora Sanitarnego o wszystkich przypadkach nie wykonania szczepień. Zawiadomienie wysyłane jest również wtedy, kiedy rodzice nie chcą podpisać oświadczenia.

Jak wygląda pobyt w szpitalu ?

W naszym szpitalu zdrowe noworodki przebywają z matkami od momentu porodu do wypisu i nie oddziela się ich od mam jeśli nie istnieją poważne wskazania medyczne. Oznacza to wspólny pobyt mamy i dziecka w pokoju oddziału położniczego.

Codziennie wszystkie noworodki badane są przez lekarza w obecności jednego z rodziców w trakcie wizyty lekarskiej oddziału noworodkowego. W trakcie badania podejmowane są decyzje odnośnie wykonania koniecznych badań lub wypisu. Preferujemy obecność mamy przy badaniu, ponieważ czasem konieczna jest rozmowa na tematy intymne lub ocena gruczołów piersiowych.

Noworodki chore, wymagające szczególnej, indywidualnej opieki przebywają w oddziale noworodków pod opieką pielęgniarek/położnych oddziału noworodków. Zakres wykonywanych u dziecka działań i stosowanych leków omawiany jest indywidualnie z rodzicami danego pacjenta. Ze względu na szczególny charakter terapii oraz ograniczoną ilość miejsca, odwiedziny u tych noworodków ograniczone są do rodziców dziecka. W sali intensywnego nadzoru mama może przebywać bez ograniczeń, ojciec dziecka może przebywać do godziny 18.00. Po tej godzinie możliwe jest to za zgodą lekarza dyżurnego. W przypadku, kiedy na sali leży kilka noworodków, rodzice mogą zostać poproszeni o opuszczenie sali na czas wykonywania procedur medycznych.

W godzinach 07.00-07.20 i 19.00-19.20 osoby odwiedzające proszone są o opuszczenie oddziału noworodków z przyczyn technicznych (przestrzeganie RODO przy przekazywaniu pacjentów).

Odwiedziny rodziny

Odwiedziny u mam i noworodków zdrowych odbywają się codziennie. Ze względu na szczególny charakter pacjentów (konieczność częstego przystawiania noworodków do piersi), zaleca się aby wizyty odbywały się w godzinach 13.00 – 18.00. Ze względu na konieczność zapewnienia pacjentkom i ich dzieciom spokoju, liczba osób odwiedzających w tym samym czasie parę mama – dziecko ograniczona jest do 2 osób i bardzo prosimy o przestrzeganie tego ograniczenia, ponieważ pokoje w oddziale nie są jednoosobowe i nadmierny tłok na salach bardzo przeszkadza niektórym mamom. W przypadku konieczności wykonania procedur medycznych u mamy, osoby odwiedzające proszone są o opuszczenie pokoju na czas procedury.

Bardzo prosimy o ograniczenie odwiedzin dzieci, zwłaszcza przedszkolaków. Wiemy jakie to trudne, kiedy starszak chce zobaczyć nowe rodzeństwo, kiedy mama i dziecko, które zostało w domu tęsknią za sobą. Niestety młodsze dzieci często przynoszą ze sobą różnego rodzaju infekcje, dlatego prosimy aby w odwiedziny przychodziły tylko dzieci zdrowe i żeby ich wizyty nie były długie.

Poza godzinami odwiedzin możliwa jest w oddziale obecność ojca dziecka lub osoby bliskiej wybranej przez mamę, jeśli wyrażą na to zgodę pozostałe pacjentki z sali, w której odwiedzający zamierza przebywać. Prosimy o zachowanie rozsądku i respektowanie prawa do odpoczynku innych pacjentek, zwłaszcza w godzinach nocnych.

Wypis do domu

Żeby mama i dziecko mogli wyjść do domu konieczne jest potwierdzenie położników i neonatologów, że oboje mogą zostać wypisani.

W dniu planowanego wypisu dziecko jest badane przez lekarza, który w obecności mamy kwalifikuje dziecko do wypisu.

Wypisy noworodków odbywają się po godzinie 14.00.

Formalności wypisowe

Wypis mamy

• Wypisem matki z oddziału położniczego jest karta wypisowa, którą wydaje pacjentce polożna oddziału położniczego.
• W sekretariacie oddziału położniczego wydawane jest zaświadczenie o urodzeniu dziecka, które stanowi podstawę do wydania L4 dla ojca dziecka (do 14 dni opieki nad matką). To zaświadczenie jest konieczne do otrzymania urlopu macierzyńskiego.

Wypis noworodka

• W dniu wypisu noworodka matka otrzymuje Kartę wypisową noworodka oraz książeczkę Zdrowia Dziecka. Dokumenty te, położna omawia z mamą.
• Przed opuszczeniem oddziału mama podpisuje w historii rozwoju noworodka odbiór własnego dziecka i jego dokumentacji medycznej.
• Książeczka Zdrowia Dziecka jest ustawowo obowiązkowym dokumentem medycznym wydawanym dla każdego dziecka opuszczającego szpital. W książeczce zawarte są informacje o porodzie i przebiegu obserwacji dziecka w oddziale noworodków oraz dane dotyczące wykonanych szczepień.
• W Książeczce Zdrowia Dziecka jak i w karcie wypisowej noworodka znajdują się informacje dotyczące zalecanych kontroli noworodka po wypisie z oddziału noworodków jeśli konieczne są dodatkowe badania lub wizyty u lekarza poza standardowo zalecanymi.

Proszę zapoznać się z informacjami zawartymi w książeczce i karcie wypisowej noworodka

• Karta szczepień jest to ustawowo obowiązkowy dokument, w którym zapisywane są szczepienia wykonane u dziecka. Zakładana jest po urodzeniu dla każdego noworodka. Z oddziału noworodków wysyłana jest do Poradni Lekarza Rodzinnego, na adres jaki podała matka w trakcie pobytu w oddziale. Jeśli karta szczepień nie dotrze do wybranej poradni, prosimy o kontakt z oddziałem noworodków.
• W przypadku noworodka przekazywanego do innego oddziału szpitalnego, z noworodkiem przekazywana jest książeczka zdrowia dziecka i karta szczepień. W takiej sytuacji, położnica otrzymuje tylko kartę wypisową noworodka.

Urząd Stanu Cywilnego (USC)

• Z naszego szpitala informacja o urodzeniu dziecka wysyłana jest do Urzędu Stanu Cywilnego w Katowicach Pl. Wolności 1.
• Karty wysyłane są 3 razy w tygodniu. W przypadku porodu w piątek, sobotę, niedzielę karty wysyłane są w poniedziałek, co oznacza, że sprawy związane z aktem urodzenia mogą być załatwiane najwcześniej w poniedziałek po godzinie 12.00

Zalecenia wypisowe dla każdego noworodka

Wypis dziecka z utrzymującą się żółtaczką

Konieczna jest ocena noworodka przez położną lub w Poradni Lekarza Rodzinnego zgodnie z zaleceniem wypisowym wpisanym do książeczki zdrowia dziecka i karty wypisowej. Dziecko powinno być zważone i ocenione wizualnie aby określić czy konieczna jest kontrola poziomu bilirubiny w surowicy.

Medyczna Opieka powypisowa

Proszę jak najszybciej zgłosić dziecko do wybranej Poradni Lekarza Rodzinnego.

Proszę umówić wizytę położnej w ciągu dwóch dni od wypisu. Tryb dalszych wizyt ustala z matką położna w zależności od potrzeb dziecka i matki.

Dziecko powinno być przynajmniej 1 raz zbadane przez lekarza w ciągu pierwszych 6 tygodni życia. Wizyta na szczepienie po skończeniu 6 tygodnia życia nie powinna być pierwszą wizytą u lekarza.

Problemy z karmieniem

Jeśli w domu: dziecko je nieregularnie i trzeba je wybudzać do karmienia, są kłopoty z jego przystawieniem,  mama czuje, że w piersiach zbiera się mało mleka, noworodek po karmieniu piersią wymaga dokarmiania lub jest po karmieniu niespokojny, nie zasypia tylko dużo krzyczy, pieluchy wydają się lekkie przez cały dzień, to znaczy, że laktacja nie jest ustabilizowana.  W takich przypadkach należy noworodka zważyć w domu lub w poradni lekarza rodzinnego w 2 dniu od wypisu.

Jeśli mama ma wątpliwości co do ilości mleka wypijanego przez dziecko z piersi i noworodek  jest dokarmiany sztucznie po każdym dostawieniu, proszę skontaktować się z położną i/lub konsultantem laktacyjnym w celu sprawdzenia efektywności karmienia piersią. Dodatkowe informacje o karmieniu znajdziesz w poradniku laktacyjnym.

Pielęgnacja skóry noworodka

Skóra noworodka po urodzeniu stopniowa zaczyna się łuszczyć. To jest naturalny proces i nie należy się nim martwić. Proszę zasięgnąć opinii położnej i lekarza prowadzącego w sprawie kosmetyków, które mają być stosowane u dziecka. W przypadku zastosowania nowego kosmetyku należy najpierw posmarować w jednym miejscu na powierzchni 5 x 5 cm i sprawdzić, czy dany kosmetyk nie powoduje podrażnienia skóry. Preparaty zawierające cynk należy stosować jedynie na skórę pośladków w okolicy odbytu.

Pielęgnacja kikuta pępowiny/pępka

Noworodek wypisywany jest z oddziału z podsychającym kikutem pępowiny zabezpieczonym plastikową klamerką pępowinową, która ułatwia przytrzymanie kikuta w trakcie pielęgnacji. Po wypisie należy: pieluchę zakładać w taki sposób, aby kikut pępowiny był odsłonięty. Kikut pępowiny powinien być pielęgnowany na sucho, to znaczy, że kilka razy dziennie trzeba jałowym gazikiem dokładnie wytrzeć dolny brzeg kikuta przy samej skórze brzucha. 1 x dziennie należy przemyć kikut pępowiny wodą i dokładnie wysuszyć W razie konieczności dezynfekcji kikuta, należy używać preparatu Octenisept, nie częściej jednak niż 1-2 x dziennie. Aktualnie nie zaleca się przemywania kikuta pępowiny spirytusem ani fioletem. Dziecko powinno być normalnie kąpane, jeśli w czasie kąpieli kikut pępowiny się zamoczy należy go dokładnie wytrzeć jałowym gazikiem.

BCG

Po urodzeniu dziecko zostało zaszczepione przeciwko gruźlicy w lewe ramię. W tym miejscu wytworzy się grudka, z której następnie powstanie brzydko wyglądająca zmiana, podobna do ropnej krosty. Zmiana ta może się otworzyć i będzie się z niej sączyć płyn o wyglądzie ropy, po czym zmiana zagoi się pozostawiając bliznę poszczepienną. Taka kolejność zdarzeń jest prawidłowa. Sączącej zmiany nie wolno wyciskać, wycinać, dezynfekować, smarować maściami. Należy wycierać jałowym gazikiem i pozwolić na samoistne zasklepienie. U niektórych dzieci zdarza się w tym okresie, że pod lewą pachą pojawia się twardy guz- jest to powiększony węzeł chłonny. W takim przypadku dziecko powinien zbadać lekarz. Dowiedz się więcej o szczepieniu przeciwko gruźlicy.

Witamina D

Każdy noworodek powinien otrzymywać doustnie witaminę D jako profilaktykę krzywicy. Zalecana dawka witaminy D to 400j/dobę. Taka dawka witaminy D podawana jest dziecku niezależnie od sposobu karmienia. Dawkowanie witaminy D w kolejnych miesiącach życia zależne jest od wieku dziecka i należy je ustalić z lekarzem opiekującym się dzieckiem.

Witamina K

Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego podawanie dziecku kolejnych dawek witaminy K konieczne jest wyłącznie w przypadku podania po urodzeniu witaminy K drogą doustną (p.o.)

Jeśli dziecko po urodzeniu dostało 2 mg witaminy K doustnie, należy podać kolejne dawki doustne: 2 mg pomiędzy 4–6 dniem życia i 2 mg pomiędzy 4–6 tygodniem życia lub 1 mg co tydzień (raz/tydz.) do ukończenia 3. miesiąca życia. Jeżeli noworodek zwymiotuje lub „uleje” w ciągu godziny od podania witaminy K doustnie., konieczne jest ponowne podanie dawki. Dowiedz się więcej o podawaniu witaminy K noworodkom.

Szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW B)

To WZW B czyli tzw. żółtaczka wszczepienna lub żółtaczka zakaźna typu B, jest najczęstszą wirusową chorobą wątroby. Wirus atakuje komórki wątrobowe, uszkadzając je. Oprócz wątroby infekcja może zaatakować inne narządy, głównie nerki. W przypadku noworodków i młodych niemowląt prawdopodobieństwo rozwoju przewlekłej infekcji sięga 90%. Najlepszym sposobem ochrony noworodka przed zakażeniem wirusem zapalenia wątroby typu B jest zaszczepienie go. Dowiedz się więcej o szczepieniu przeciwko WZW B

Ocena stawów biodrowych

Każde dziecko powinno mieć wykonane badanie USG stawów biodrowych. Jeśli w oddziale noworodków nie zalecono innego terminu kontrola ta powinna być wykonana najpóźniej do końca 6 tygodnia życia. Najlepszym okresem do badania jest 3-5 tyg